رۆژی چوارشەم 4/9/2024 رێوڕەسمی جاڕدانی یەكەم راپۆرتی جێبەجێكردنی ستراتیجی رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی لە هۆڵی سەعد عەبدوڵا لە هەولێر بەڕێوەچوو.
لە رێوڕەسمەكەدا، كە بە ئامادەبوونی مەسروور بارزانی سەرۆك وەزیرانی كوردستان و حەیدەر حەنوون سەرۆكی دەستەی دەسپاكی عێراق و بەرپرسانی یەكێتی ئەوروپا و وەزیر و باڵوێزی وڵاتان بەڕێوەچوو، د. ئەحمەد ئەنوەر سەرۆكی دەستەی دەسپاكی وتارێكی پێشكەش كرد.
د. ئەحمەد ئەنوەر، سەرۆكی دەستەی دەسپاكیی هەرێمی كوردستان لە رێوڕەسمی راگەیاندنی یەكەم راپۆرتی جێبەجێكردنی ستراتیژیی رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی لە كەرتی گشتی، گوتارێكی پێشكێشكرد و رایگەیاند ”60٪ـی هەنگاوە دیارەكانی ستراتییەژییەكە جێبەجێ كراون و ئەوە هەنگاوێكی دڵخۆشكەرە.”
گوتی ”ئەوە یەكەم راپۆرتە لەسەر ئاستی عێراق، سەبارەت بە جێبەجێكردنی ستراتیژیی بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی بڵاودەكرێتەوە.”
سەرۆكی دەستەی دەسپاكی ئاماژەی بەوە كرد، هێشتا عێراق بە یەكێك لە وڵاتانی گەندەڵی جیهان هەژمار دەكرێت و، ”بەپێی راپۆرت و هەڵسەنگاندنی رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، لەنێوان 20 بۆ 25ـەمین وڵاتی گەندەڵە لە جیهان دا.”
د. ئەحمەد ئەنوەر ئاماژەی بەوە كرد، ئەو هەڵسەنگاندن و پۆلێنكردنە بۆ سەرجەم عێراقە و هەرێمی كوردستانیش دەگرێتەوە، ”چونكە تاوەكو ئێستا هەڵسەنگاندنی جیا لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان نەكراوە.”
سەرۆكی دەستەی دەسپاكی ئەوەشی خستەڕوو، ”لەسەر داوای هەرێمی كوردستان و بە پاڵپشتیی دارایی (UNDP)، بڕیارە لە داهاتوویەكی نزیكدا پرۆسەیەكی هەڵسەنگاندن بۆ شەفافیەت لەسەر ئاستی دامەزراوەكانی هەرێمی كوردستان بكرێت.”
ئەو داوای لە سەرجەم دامەزراوەكان دەكات هاوكاریی ئەو تیمە بكەن، كە لەلایەن رێكخراوی شەفافیەتی نێودەوڵەتییەوە دەستنیشان دەكرێت. “راپۆرتەكە لە ماوەی یەك ساڵدا بڵاودەكرێتەوە.”
سەرۆكی دەستەی دەسپاكیی هەرێمی كوردستان ئاماژەی دا، پەیوەندییەكی قووڵیان لەگەڵ دەستەی دەسپاكیی عێراق دا هەیە و، ”پێكەوە هەوڵەكانمان لەبارەی بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی چڕكردووەتەوە.”
سەرۆكی دەستەی دەسپاكی باسی پڕۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كرد، كە بڕیارە 20ـی تشرینی یەكەمی ئەم ساڵ بەڕێوەبچێت، گوتی ”لە سەرەتای پرۆسەكەوە بە هاوكاریی كۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان، وردبینی لە ناوی بەربژێران كراوە و، بێگومان هیچ یەك لە بەربژێران بە تاوانەكانی گەندەڵی سزا نەدراون.”
د.ئەحمەد ئەنوەر گوتیشی، تاوەكو ئێستا چەندین كۆبوونەوەیان لەگەڵ نوێنەری پارتە سیاسییەكانی بەشدار لە هەڵبژاردن رێكخستووە و سەبارەت بە ”رەشنووسی بەڵگەنامەی شەرەف” بۆچوونی هێزە سیاسییەكانیان وەرگرتووە و ”دەمانەوێت بە زووترین كات بیخەینە بەردەم لایەنە سیاسییەكان بۆ ئەوەی واژۆی بكەن و پابەندبوونی خۆیان رابگەیێنن.”
وەك سەرۆكی دەستەی دەسپاكیی هەرێمی كوردستان ئاماژەی دا، بەڵگەنامەی شەرەف كۆمەڵێك خاڵی بنەڕەتی لەخۆگرتووە كە لایەنە سیاسییەكان پابەند دەكات بە سەروەریی یاسا و بنەماكانی دیموكراسی و بەڕێوەبردنی هەڵبژاردنێكی مەدەنییانە بەپێی رێنماییەكانی كۆمیسیۆنی هەڵبژاردن.
هەروەها داكۆكیكردن لە قەوارەی دەستووریی هەرێمی كوردستان و پەرەپێدانی پەیوەندییەكان لەگەڵ حكومەتی فیدراڵی، لەسەر بنەمای دەستوور و یاسا بەركارەكان، بەشێكی دیكەی بەڵگەنامەكەیە. د. ئەحمەد ئەنوەر دەڵێت، ”بۆچوونی زۆربەی لایەنە سیاسییەكانی لەسەر وەرگیراوە.’
